Một lá thư được viết bằng tiếng Valyria Thượng đẳng.
| “ |
Các vị thần không thể tạo ra một thứ tiếng hoàn hảo hơn. Nó là thứ ngôn ngữ độc tôn để dành riêng cho thơ ca. |
” |
―Missandei[nguồn]
Tiếng Valyria Thượng đẳng (tên gốc: High Valyrian) là ngôn ngữ của Thành quốc Valyria cổ xưa tại lục địa Essos.
Phần lớn Essos đã từng một thời thống trị bởi người Valyria suốt hàng ngàn năm, trải dài từ các Thành trì Tự do ở phía Tây, đến Vịnh Nô Lệ ở phía Đông. Người Valyria buộc các dân tộc mà họ chinh phục nói chuyện (hoặc ít nhất có thể giao tiếp) bằng ngôn ngữ của họ.
Sau sự kiện Valyria Diệt vong, xảy ra vào 400 năm trước Ngũ Vương Đại Chiến, tiếng Valyria Thượng đẳng đã không còn là ngôn ngữ sống, thay vào đó được sử dụng như một ngôn ngữ dùng trong học thuật của các học giả khắp cả Essos và Westeros.
Người Westeros thường không nói được tiếng Valyria cả Thượng lẫn Hạ đẳng,[1] Tyrion Lannister có thể hiểu được lời giới thiệu của Zanrush về Kinvara và sử dụng ngôn ngữ này để nói "Chào mừng đến Meereen" nhưng sau đó thú nhận rằng "Đó là tất cả trình tiếng Valyria của tôi".[2] Tuy nhiên điều khiến nhiều người ở Essos cảm thấy khá ngạc nhiên khi một người Westeros như Daenerys Targaryen lại nói được ngôn ngữ này khá thuần thục.[3]
Tiếng Valyria Thượng đẳng được các Hỏa Tu sĩ sử dụng để giao tiếp với nhau.[1] Điều này có thể không liên quan gì nhiều đến việc sử dụng nó như là một ngôn ngữ phụng vụ tế thần, mà bởi vì thực tế hầu hết các Hỏa Tu sĩ là người Essos và tiếng Valyria Thượng đẳng là phương thức giao tiếp dễ dàng nhất giữa họ.
Từ vựng[]
Anogrion - "ngôi đền", nghĩa đen là "tháp máu".
Daor - "không" (no, not), thường ở cuối câu, ví dụ, tubi daor ("không phải hôm nay") hoặc zaldrīzes buzdari iksos daor ("rồng không phải là nô lệ").
Dracarys ("drah-KAH-ris") - Từ tiếng Valyria cao có nghĩa là "lửa rồng". Daenerys nói "Dracarys" với Drogon, chú rồng con, để khuyến khích nó thở ra lửa và tự nấu thịt cho mình. Daenerys dạy những con rồng mới nở của cô phun lửa theo lệnh khi cô nói Dracarys, thiêu sống Pyat Pree . Cô cũng sử dụng mệnh lệnh để bắt Drogon nướng Kraznys mo Nakloz còn sống, và ra lệnh cho những con rồng của mình đốt cháy các con tàu của liên minh nô lệ trong cuộc vây hãm Meereen lần thứ hai . Sau đó, trong Cuộc chiến cuối cùng, sau Trận chiến ở Goldroad, cô ra lệnh xử tử Randyll và Dickon Tarly bởi Drogon. Missandei nói "Dracarys" là lời cuối cùng của cô ngay trước khi bị Cersei hành quyết . Daenerys sau đó dùng lệnh xử tử Varys vì tội phản quốc. Daenerys sử dụng thuật ngữ này lần cuối cùng tại Trận chiến ở Vương Đô, để đốt cháy thành phố. Một từ khác cho điều này là "zaldrīzo perzys" (ngọn lửa thắp sáng của rồng).
Kēli - Mèo (Con mèo của David J. Peterson được đặt tên là "Keli", vì vậy ông đặt nó làm danh từ cho "mèo" trong tiếng High Valyrian).
Skorī dēmalȳti tymptir tymis, ērinis iā morghūlis. - "Khi ngươi chơi trò chơi vương quyền, ngươi thắng hoặc ngươi chết."
Người nói tiếng Valyria Thượng đẳng[]
Tiếng Valyria Hạ đẳng[]
Phía sau màn ảnh[]
Xuất hiện trên truyền hình[]
Trong tiểu thuyết[]
Là ngôn ngữ chết của một đế chế sụp đổ được các học giả và quý tộc có học thức sử dụng trong suốt thế giới tương tự thời trung cổ, tiếng High Valyrian về cơ bản tương đương với tiếng Latin trong thế giới của họ. Thật vậy, tác giả George RR Martin đã nói rằng Valyrian Freehold cũ về cơ bản là tương đương với Đế chế La Mã trong thế giới giả tưởng của ông. Hầu hết người dân ở phía tây Essos nói một trong những ngôn ngữ bắt nguồn từ tiếng High Valyrian, bao gồm tất cả các Thành phố Tự do và toàn bộ Vịnh Nô lệ.
Tyrion đã học tiếng High Valyrian từ các gia sư của mình khi lớn lên, giống như nhiều người sinh ra trong giới quý tộc ở Westeros đã làm. Vì vậy, mặc dù Valyrian Freehold chưa bao giờ mở rộng đến Westeros, nhưng nhiều nhân vật có trình độ học vấn cao hơn vẫn có thể hiểu được nó. Nhiều lần trong suốt các cuốn sách, Tyrion hoặc các nhân vật khác được quan sát thấy đang đọc những cuốn sách viết bằng High Valyrian. Ngay cả Winterfell cũng có vài cuốn sách hiếm viết bằng tiếng High Valyrian trong bộ sưu tập của mình. Samwell và thậm chí cả Arya đã được dạy về tiếng Valyrian cao cấp bởi các học sĩ trong lâu đài của họ, mặc dù họ không biết nhiều về nó như một số nhân vật lớn tuổi hơn như Tyrion, người đã dành nhiều năm để nghiên cứu về nó.