- Ten artykuł dotyczy stworzeń. Jeśli szukasz pieniądza, zobacz waluta.
Smok – gatunek magicznego, latającego gada, który posiada zdolność ziania ogniem. Smok został oswojony przez mieszkańców Valyrii, znanych jako smoczy lordowie, użytkowany był jako transport oraz broń.
Smoki były używane przez lordów Valyrii przez setki lat. Prowadzili wojny z ich użyciem oraz z łatwością zniewalali kolejne ludy Essos. Andalowie zdołali oprzeć się smokom i uciekli do Westeros. Wkrótce jednak nadeszła Zagłada. Smoki zginęły w trakcie lub pokłosie. Jedynymi oficjalnie ocalałymi przedstawicielami były osobniki zabrane na Smoczą Skałę przez Aenara Targaryena.
Targaryenowie kontynuowali hodowlę na swojej wyspie, wciąż używając smoków w konfliktach na Essos. Dopiero Aegon I Targaryen zrozumiał, że z ich pomocą może stworzyć wielkie, jednolite królestwo. Jednak targaryeńscy królowie w ciągu stu pięćdziesięciu lat doprowadzili do całkowitego wyginięcia smoków.
Odrodzenie gatunku nastąpiło dopiero 145 lat później, kiedy Daenerys Targaryen otrzymała w prezencie ślubnym trzy smocze jaja, z których wykluły się owe gady.
Samica smoka to smoczyca. Nowe smoki nazywa się smoczątkami, a młode smoczkami[1]. Nieoswojone smoki bez jeżdźców nazywa się dzikimi smokami[2].
Wygląd[]
Smoki to gady pokryte łuskami. Mają cztery kończyny: dwa skrzydła, które są używane jako przednie kończyny, jak nietoperze i pterozaury, oraz dwie tylne nogi. Smoki George’a R.R. Martina różnią się tym samym od tradycyjnego wizerunku smoków jako stworzeń o sześciu kończynach. Martin podjął taką decyzję, wiedząc, że żadne zwierzę w naturze nigdy nie ewoluowało w taki sposób (tj. cztery nogi i dwa skrzydła)[3][4][5]. Niemniej jednak, niektóre grafiki z Pieśni lodu i ognia przedstawiają je z czterema nogami i odłączoną parą skrzydeł.
Smoki mają silne szczęki, ostre zęby i pazury, skrzydła z błonami oraz długie szyje i ogony, a także rogi na głowach. Młode smoczątka są wielkości kota. Jeśli smok ma wystarczająco dużo pożywienia i wolności, nigdy nie przestaje rosnąć. Smok obdarzony taką wolnością może osiągnąć rozpiętość dwudziestu stóp w ciągu półtora roku. Smoki, które są zamknięte, na przykład smoki Targaryenów trzymane w Smoczej Jamie w Królewskiej Przystani, nie rosną tak duże, jak smoki pozostawione na wolności. Chociaż wraz z wiekiem rośnie rozmiar, to jednak większe rozmiary niekoniecznie świadczą o starszym wieku: na przykład dziki smok Kanibal, podobno żyjący na Smoczej Skale jeszcze przed przybyciem tam Targaryenów, był mniejszy od Vhagar i Vermithora, a Vermithor był uważany za większego od Dreamfyre'a, mimo że był o kilka lat młodszy od tego ostatniego. Balerion, największy smok Targaryenów w historii, był wystarczająco duży, by połknąć tura lub mamuta z Ibben w całości.
Według Martina kolor smoka nie ma wpływu na jego charakter.
Smocze kości są czarne ze względu na wysoką zawartość żelaza. Ich wypolerowane czaszki wyglądają jak iskrzący się onyks, a zęby jak zakrzywione sztylety z czarnego diamentu[6]. W serialu Gra o tron, kości smoków mają jasną barwę szkieletu każdego innego kręgowca[7][8].
Różnobarwne smocze łuski są w wielkim stopniu, lecz nie całkowicie, odporne na ogień. Chronią one bardziej podatne ciało i mięśnie pod spodem. Kiedy smok się starzeje, jego łuski stają się grubsze i twardsze, zapewniając jeszcze silniejszą ochronę. Płomienie piskląt mogą zapalić snop siana, ogień smoków takich jak Balerion czy Vhagar w sile ich wieku był w stanie topić kamień i stal[9].
Rozmnażanie[]
Historycy, tacy jak septon Barth, Wielki Maester Munkun i maester Thomax, nie są zgodni co do zwyczajów godowych smoków. By się rozmnażać, smoki składają duże, pokryte łuskami jaja. Według arcymaestera Gyldayna, z którym zgadza się maester Yandel, zdolność smoka do składania jaj jest dowodem na to, że smok jest samicą. Jeśli nie zostanie stwierdzone, że smok złożył jaja, uznaje się to za dowód, że musiał to być samiec. Jednak według Bartha i maestera Aemona, smoki nie mają ustalonej płci, ale są „to jednym, to drugim, zmienne jak płomień”. Barth uważał, że smoki mogą zmieniać płeć w razie potrzeby, ale maester Anson uważa to za błędne i stwierdza w swojej Prawdzie, że twierdzenie Bartha jest po prostu źle zrozumianą ezoteryczną metaforą.
Smoki uważane za samice, np. Syrax, Dreamfyre, Tessarion i Meleys, są nazywane smoczycami a czasem królowymi.
Istnieją przesłanki, że więzi łączące smoczego jeźdźca ze smokiem mogą wpływać na jego zwyczaje godowe. Smok Vermithor króla Jaehaerysa I Targaryena często zwijał się ze Srebrnoskrzydłą jego królowej Alysanne Targaryen, nawet pięć dekad po śmierci swoich jeźdźców. Daemon Targaryen i jego żona Laena Velaryon często odwiedzali Smoczą Skałę na swoich smokach Caraxes i Vhagar, aby polatać z Rhaenyrą Targaryen i Syrax, a w tym okresie Syrax złożyła kilka lęgów jaj.
Zgodnie z tradycją, książęta Targaryenów otrzymywali smocze jaja w kołysce, pozwalając niemowlętom na nawiązanie więzi ze smokami, gdy tylko jaja się wyklują. Tradycja ta rozpoczęła się podobno za panowania króla Aegona I Targaryena, kiedy to księżniczka Rhaena Targaryen umieściła smocze jajo w kołyskach swojego młodszego rodzeństwa, Jaehaerysa i Alysanne, wkrótce po ich przyjściu na świat. Z tych dwóch jaj wykluły się smoki Vermithor i Srebrnoskrzydła. Podczas rządów króla Jaehaerysa I Targaryena, król umieścił jajo w kołysce swojego nowo narodzonego syna, Aemona, w 55 o.P., za sugestią królowej Alysanne Targaryen. Za panowania króla Viserysa I Targaryena umieszczanie smoczego jaja w kołysce nowo narodzonego królewicza stało się prawdziwym zwyczajem. Jacaerys Velaryon, Lucerys Velaryon, Joffrey Velaryon, Viserys Targaryen, Jaehaerys Targaryen, Jaehaera Targaryen i Maelor Targaryen otrzymali smocze jaja w kołysce za panowania Viserysa I. Natomiast podczas rządów króla Aegona III Targaryena jaja umieszczono w kołyskach księcia Aegona, księcia Aemona i lady Laeny Velaryon. Jednak nie wszystkie pisklęta dożywały dojrzałości, jak w przypadku Rhaeny z Pentos, z której jaja wykluła się zniszczona istota, która żyła zaledwie kilka godzin.
Niewyklute jaja po wielu latach zamieniają się w kamień wskutek procesu petryfikacji[10][11].
Kultura[]
Smoki znajdują się na herbach kilku westeroskich rodów oraz na herbach personalnych:
Historyczne smoki[]
Balerion wykańcza Żywe Srebro.
- Arrax. Dosiadany przez księcia Lucerysa Velaryona. Zmarł w 129 o.P., w Zatoce Rozbitków[9].
- Balerion, znany jako Balerion Czarny Strach. Dosiadany przez króla Aegona Targaryena, króla Maegora I Targaryena oraz króla Viserysa I Targaryena. Narodził się przed 126 p.P.[12], zmarł ze starości w 94 o.P.[13][14].
- Caraxes, zwany Krwawą Żmiją. Dosiadany przez księcia Daemona Targaryena. Zginął w 130 o.P., podczas Tańca Smoków[9][14].
- Chmura. Przeznaczony księciu Aegonowi III. Dosiadany tylko raz w 129 o.P.. Zginął z powodu odniesionych ran kilka godzin później[9].
- Dreamfyre. Dosiadana przez księżniczkę Rhaenę Targaryen oraz księżniczkę Helaenę Targaryen. Zginęła w 130 o.P., podczas Tańca Smoków, w trakcie zamieszek w Królewskiej Przystani[9].
- Kanibal. Dziki, nieoswojony smok. Pożerał ciała martwych smoków[9].
- Księżycowa Tancerka. Dosiadana przez lady Baelę Targaryen. Zmarła w 130 o.P.[9].
- Meleys, zwana Czerwoną Królową. Dosiadana przez księżniczkę Rhaenys Targaryen. Zginęła w 129 o.P., podczas Tańca Smoków[9].
- Meraxes. Dosiadany przez królową Rhaenys Targaryen. Narodzony na Smoczej Skale przed Podbojem Aegona. Zginął podczas rządów Aegona I w Dorne w 10 o.P.[9][15].
- Morghul. Przeznaczony księżniczce Jaehaerze Targaryen. Zginął podczas zamieszek w Królewskiej Przystani w 130 o.P.[9].
- Morski Dym. Dosiadany przez ser Laenora Velaryona oraz Addama Velaryona. Zginął w 130 o.P.[9].
- Owcokrad. Dziki smok, oswojony niegdyś przez Nettles[9].
- Poranek. Przeznaczony księżniczce Rhaenie Targaryen. Narodzony podczas Tańca Smoków[16].
- Shrykos. Przeznaczony księciu Jaehaerysowi Targaryenowi. Zginął podczas zamieszek w Królewskiej Przystani w 130 o.P.[9].
- Srebrnoskrzydła. Dosiadana przez królową Alysanne Targaryen oraz ser Ulfa Białego[9].
- Sunfyre, zwany Złotym. Dosiadany przez króla Aegona II Targaryena. Zginął podczas Tańca Smoków w 130 o.P.w Smoczej Skale[9][14].
- Szary Duch. Dziki, nieoswojony smok. Zginął w 130 o.P., zaatakowany przez Sunfyre[9].
- Syrax. Dosiadany przez księżniczkę Rhaenyrę Targaryen[17]. Narodzony podczas rządów Jaehaerysa I Targaryena[18]. Zginął podczas zamieszek w Królewskiej Przystani w 130 o.P.[9].
- Tessarion, zwana Niebieską Królową. Dosiadana przez księcia Daerona Targaryena. Zginęła podczas Tańca Smoków w 130 o.P.[9].
- Tyraxes. Dosiadany przez księcia Joffreya Velaryona. Zginął podczas zamieszek w Królewskiej Przystani w 130 o.P.[9].
- Vermax. Dosiadany przez księcia Jacaerysa Velaryona. Zginął w 130 o.P.[9].
- Vermithor, zwany Brązową Furią. Dosiadany przez króla Jaehaerysa I Targaryena oraz Hugha Młota. Zginął w 130 o.P. podczas Tańca Smoków w bitwie pod Tumbleton[9].
- Vhagar. Dosiadana przez królową Visenyę Targaryen aż do jej śmierci w 44 o.P.[19]. Później dosiadana przez lady Laenę Velaryon oraz księcia Aemonda Targaryena[14]. Vhagar zginęła podczas Tańca Smoków w 130 o.P.[9].
- Żywe Srebro. Dosiadany przez króla Aenysa I Targaryena oraz księcia Aegona Targaryena. Zabity przez Baleriona w 43 o.P.[19].
- Smok Auriona. Po Zagładzie Valyrii smoczy lord Aurion poleciał na swoim smoku na czele armii na zniszczony półwysep, aby odbudować valyriańskie włości. Więcej ich nie widziano[20].
- Smok z czerwonego pustkowia. Szkielet wielkiego smoka, który Daenerys znalazła na wydmach czerwonego pustkowia na południe od Vaes Tolorro[21].
- Ostatni żyjący smok narodził się i zmarł za czasów Aegona III Targaryena. Widziany raz przez ser Arlana z Pennytree, kiedy ten wciąż był chłopcem. Smok był za słaby na walkę[22]. Zmarł w 153 o.P.[23].
O nieznanym umiejscowieniu w czasie[]
- Urrax. Według legend zabity przez Serwyna. Prawdopodobnie jedynie wytwór mitów, gdyż musiał istnieć setki lat przed przybyciem Targaryenów.
- Terrax. Smok należał do Jaenary Belaerys, która podróżowała na nim po Sothoryos przez trzy lata.
Znane smocze jaja[]
Smocze jaja w serialu Gra o tron.
Osobny artykuł: Smocze jajo
- Jajo Mysarii – kiedy książę Daemon Targaryen dowiedział się, że jego konkubina jest w ciąży, podarował jej smocze jajo. Jednak król Viserys I Targaryen rozkazał mu zwrócić jajo i odprawić Mysarię[14]. Brak dalszych informacji.
- {wyklute} Jajo księcia Jacaerysa Velaryona. Wykluł się z niego Vermax[14][24].
- {wyklute} Jajo księcia Lucerysa Velaryona. Wykluł się z niego Arrax[14][24].
- {wyklute} Jajo księcia Joffreya Velaryona. Wykluł się z niego Tyraxes[14][24].
- Jajo króla Viserysa II Targaryena. Król posiadał jedno jajo podczas Tańca ze smokami. Brak dalszych informacji[9].
- Jaja lady Rhaeny Targaryen. Smok z jej pierwszego jaja zmarł w ciągu paru godzin. Weszła w posiadanie następnego podczas wojny domowej. Miała także trzy inne, które zabrała ze sobą do Doliny w trakcie wojny[9]. Tylko jedno z nich się wykluło[25]. Brak dalszych informacji.
- Jajo księcia Maelora Targaryena. Podarowano mu jajo w dniu jego narodzin[14], ale nie wykluło się jeszcze po rozpoczęciu wojny domowej[9]. Nie wiadomo co stało się z jajem po śmierci Maelora w Bitterbridge[25].
- Pięć jaj ostatniego smoka[26]. Brak dalszych informacji.
- Jajo księżniczki Elaeny Targaryen. Srebrno-złote[27], brak dalszych informacji.
- Jajo księcia Daerona Targaryena. Wiadomo, że istniało[26], brak dalszych informacji.
- Jajo księcia Aeriona Targaryena. Srebrno-złote z ognistymi żyłkami[26]. Brak dalszych informacji.
- Jajo księcia Aemona Targaryena. Wiadomo, że istniało[26], brak dalszych informacji.
- Jajo króla Aegona V Targaryena. W biało-zielone wzory[26]. Brak dalszych informacji.
- Jajo lorda Ambrose'a Butterwella. Czerwone ze złotymi plamkami i czarnymi falami[26]. Brak dalszych informacji.
- Siedem jaj użytych przez Aegona V Targaryena w ceremonii, która doprowadziła do Zagłady Summerhall[28]. Niektóre z nich mogły być opisanymi wyżej, niewyklutymi jajami. Brak dalszych informacji, lecz prawdopodobnie wszystkie zostały zniszczone w pożarze.
- Jajo króla Eurona Greyjoya[29]. Euron twierdził, że posiadał własne smocze jajo, ale wyrzucił je do morza[30].
- {wyklute} Jajo Drogona. Czarne jak morze o północy, na powierzchni szkarłatne wzory[10].
- {wyklute} Jajo Rhaegala. Ciemnozielone z brązowymi plamkami[10].
- {wyklute} Jajo Viseriona. Jasnokremowe ze złotymi żyłkami[10].
W zależności od tego, jak zostanie odczytane zdanie w Tajemniczym rycerzu, możliwe, że księżniczki Rhae i Daella Targaryen także posiadały własne smocze jaja[26].
Księgi i zwoje o smokach[]
- Krew i ogień anonimowego autora.
- Smoki, żmije i wiwerny: ich historia nienaturalna septona Bartha.
- Śmierć smoków maestera Thomaxa.
- Prawda maestera Ansona.
- Przeciw nienaturalności maestera Vanyona.
- Taniec Smoków, prawdziwa historia wielkiego maestera Munkuna.
- Smoczy ród maestera Thomaxa.
- Tyriona Lannistera wiedza o smokach.
Ciekawostki[]
- Pisarka Phyllis Eisenstein przekonała George'a R. R. Martina, żeby dodał smoki do „Gry o tron”. Martin dedykował Eisenstein „Nawałnicę mieczy”[31].
Przypisy
- ↑ „Ogień i krew”, Narodziny, śmierć i zdrada za panowania Jaehaerysa I.
- ↑ „Ogień i krew”, Zagłada smoków – Smok czerwony i złoty.
- ↑ http://www.westeros.org/Citadel/SSM/Entry/2267/
- ↑ http://grrm.livejournal.com/327410.html?thread=17902322#t17902322
- ↑ https://georgerrmartin.com/notablog/2024/07/11/here-there-be-dragons-2/
- ↑ „Gra o tron”, rozdział 13, Tyrion II.
- ↑ „Gra o tron”, sezon 1, „Wilk i Lew”.
- ↑ „Gra o tron”, sezon 7, „Zrodzona z Burzy”.
- ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 9,22 9,23 9,24 „Księżniczka i królowa”.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 „Gra o tron”, rozdział 11, Daenerys II.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Aerys II.
- ↑ p.P. – przed Podbojem Aegona.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Jaehaerys I.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 14,8 „Książę łotrzyk”.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Dorne: Dorne przeciwko smokom.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, The Targaryen Kings: Aegon II.
- ↑ „Taniec ze smokami”, rozdział 8, Tyrion III.
- ↑ To Rhaenyra nazwała smoka, który wciąż był młody, kiedy księżniczka zaczęła go dosiadać w 104 o.P.
- ↑ 19,0 19,1 „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Maegor I.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Historia starożytna: Zagłada Valyrii.
- ↑ „Starcie królów”, rozdział 12, Daenerys I.
- ↑ „Rycerz Siedmiu Królestw”, „Wędrowny rycerz”.
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Aegon III.
- ↑ 24,0 24,1 24,2 „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Viserys I.
- ↑ 25,0 25,1 „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Aegon II.
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 26,6 „Rycerz Siedmiu Królestw”, „Tajemniczy rycerz”.
- ↑ So Spake Martin: Three Maidens in the Tower (June 27, 2006)
- ↑ „Świat lodu i ognia”, Królowie z dynastii Targaryenów: Aegon V.
- ↑ Tylko w powieści.
- ↑ „Uczta dla wron”, rozdział 29, Łupieżca.
- ↑ George R.R. Martin: The Rolling Stone Interview